Daltonisme

Daltonisme, ook wel kleurenblindheid genoemd, is een aandoening waarbij het vermogen om kleuren waar te nemen, gedeeltelijk of volledig ontbreekt. Het is vernoemd naar de Engelse chemicus John Dalton, die zelf kleurenzichtproblemen had en hierover in 1798 publiceerde. Bij mensen met daltonisme werken de kegeltjes in het netvlies, die verantwoordelijk zijn voor het waarnemen van kleuren, niet goed of ontbreken ze. Dit leidt tot problemen met het onderscheiden van bepaalde kleuren.

Er zijn verschillende vormen van daltonisme, afhankelijk van welke kegeltjes niet, of niet goed functioneren.

De meest voorkomende vormen zijn:

Protanopie: Ongevoeligheid voor rood licht (de “rode” kegeltjes functioneren niet goed).

Deuteranopie: Ongevoeligheid voor groen licht (de “groene” kegeltjes functioneren niet goed).

Tritanopie: Ongevoeligheid voor blauw licht (de “blauwe” kegeltjes functioneren niet goed).

Daltonisme komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen, omdat het genetisch is gekoppeld aan het X-chromosoom. Het kan variëren van een lichte tot een volledige kleurenwaarnemingstoornis, waarbij er geen enkele van de kleuren receptoren werkt

1. Protanomalie Storing in rood georiënteerde kegeltjes, 1% van de jongens.
2. Deuteranomalie Storing in groen georiënteerde kegeltjes, 5% van de jongens.
3. Tritanomalie Storing in blauw georiënteerde kegeltjes, zeer zeldzaam.
4. Protanoop Defect in rood georiënteerde kegeltjes, 1% mannen 0.02% vrouwen.
5. Deuteranoop Defect in groen georiënteerde kegeltjes, 1.1% mannen 0.01 % vrouwen.
6. Tritanoop Defect in blauw georiënteerde kegeltjes, 0,002% mannen 0,001% vrouwen.
7. Monochromaat/A-chromaat Defecten in alle kegeltjes, komt zeer weinig voor 1:33000

Aan het onderzoek naar kleurdefecten en kleurenzwaktes zijn kosten verbonden, maar verplicht op geen enkele wijze tot aankoop van een van de producten. De kosten staan vermeld in de prijslijst, volg hiervoor deze koppeling.

In het linkermenu ziet u meer informatie over kleurenblindheid.

Rood-groene kleurenblindheid kan worden onderverdeeld in twee hoofdtypen: Protan-type een aandoening van het eerste type retinale kegeltjes, ook wel de L-kegels (rood) genoemd, en het Deutan-type een aandoening van het tweede type retinakegel, ook wel de M-kegels genoemd (groen).

Type Protan:

Protan kleurenblindheid wordt veroorzaakt door een defect of afwezigheid van de “rode” kegelcellen in het netvlies van het oog. Mensen met protan kleurenblindheid hebben moeite om rood, oranje, geel en groen van elkaar te onderscheiden. Deze kleuren lijken vaak gedimd of vervormd. Ze hebben meestal een verminderd vermogen om rood licht waar te nemen, en ze kunnen moeite hebben om rood en groen van elkaar te onderscheiden, vooral in situaties met weinig licht.

Type Deutan:

Deutan kleurenblindheid wordt veroorzaakt door een defect of afwezigheid van de “groene” kegelcellen in het netvlies van het oog. Mensen met deutan kleurenblindheid hebben moeite om groen en rood van elkaar te onderscheiden. Deze kleuren lijken vaak gedimd of vervormd. Net als mensen met protan kleurenblindheid kunnen ze moeite hebben om rood en groen van elkaar te onderscheiden, vooral in situaties met weinig licht.

Over het algemeen hebben mensen met protan en deutan kleurenblindheid vergelijkbare uitdagingen bij het waarnemen van kleuren, maar het specifieke spectrum van kleuren dat ze moeilijk vinden, verschilt. Protan kleurenblindheid richt zich meer op het rood-groene spectrum, terwijl deutan kleurenblindheid vooral problemen veroorzaakt met het onderscheiden van rood en groen.

Meestal is daltonisme van genetische oorsprong, maar in zeldzame gevallen kan het voorkomen bij beschadiging van ogen, zenuwen of de hersenen, medicijngebruik bij hoge bloeddruk, hartproblemen, infecties, psychologische problemen of zenuwaandoeningen, of door blootstelling aan bepaalde chemische substanties.

Als er een ziekte verantwoordelijk is voor de kleurenblindheid dan betreft het doorgaans de waarneming van blauw en geel tinten en bovendien voornamelijk op een oog in plaats van beide ogen. Storingen in kleurwaarneming kunnen ontstaan door glaucoom, macula degeneratie, diabetes, ziekte van Alzheimer, ziekte van Parkinson, chronisch alcoholisme, leukemie en sikkelcelanemie.

In Nederland is ongeveer 1 op de 12 mannen en 1 op de 240 vrouwen kleurenblind. De oorzaak van dit verschil: de mannen worden harder getroffen omdat de belangrijkste kleurenstoornis via het zogenaamde X-chromosoom wordt doorgegeven.

Omdat personen met kleurenblindheid voor meer dan 150 beroepen niet in aanmerking komen, ondervinden zij veel hinder van deze afwijking.

Er bestaat geen behandeling van een gestoord kleurenzicht. Het blijft levenslang onveranderd.

Praktische hulpmiddeltjes zoals het nummeren van kleuren, de kleurnaam aanbrengen op kleurpotloden en stiften, maakt het voor iemand met deze beperking een stuk eenvoudiger

Het gebruik van bepaalde kleurfilters in bril of lenzen blijkt echter een probaat hulpmiddel.

Met behulp van speciaal corrigerende glazen, maar ook contactlenzen voor daltonisme, hebben veel mensen met kleurenblindheid een hulpmiddel, waarmee ze een ondersteuning krijgen bij het kleurenzien. Chromagen kleuren filters zijn al jarenlang een bewezen product voor de ondersteuning bij kleurendefecten.

Chromagen haploscopische filters zijn gebaseerd op een verandering van de golflengte van elke kleur die in een of beide ogen binnenkomt. Dit leidt tot een betere kleurherkenning en uitschakeling van bepaalde tinten. Door deze betere kleurherkenning ontstaat er een snellere identificatie van bijvoorbeeld alarmlichten of remlichten in het wegverkeer.

Deze kleurenfilters zijn in brillenglazen verkrijgbaar (enkelvoudig, astigmatisch en multifocaal) maar ook in zowel zachte lenzen als vormstabiele-, harde contactlenzen leverbaar met of zonder sterktes.

De ChromaGen zachte contactlenzen zijn uit zeer zuurstofdoorlatend Benz G-5X 55% water materiaal gemaakt. Het gekleurde deel van de lens bestrijkt uitsluitend de pupilopening variërend van 5 tot en met 7 mm. Verkrijgbaar in zowel een sferische als een torische uitvoering.

• U maakt een afspraak voor een onderzoek naar kleurenstoringen en kleurdefecten in de vestiging in Hurdegaryp, het onderzoek duurt ongeveer 1 uur.
• Er volgt een optometrisch onderzoek waarbij ondermeer sterktes, spierfuncties, oogdrukken en toestand van de voorsegmenten worden bepaald.
• Vervolgens worden een of meerdere testen afgenomen om de kleurdefecten of storingen in kaart te brengen.
• Met deze gegevens gaat de optometrist met u de samenstelling van de kleurenfilters bepalen.
• Resultaten hiervan zijn direct zichtbaar, er is dus geen langdurige gewenning. Hoewel uit ervaring blijkt dat de meetresultaten bij controle na enkele weken betere waardes aangeven.
• U kunt de effecten met een bril maar als u dat wenst ook met contactlenzen ervaren.
• Dan kunt u een keuze maken voor het type correctie middel: een bril of contactlenzen.

Kiest u voor contactlenzen, dan wordt er nog een afspraak gemaakt voor aanpassing en instructie.

In alle gevallen volgen er nog enkele nacontroles.

Heeft u belangstelling ? Volg deze koppeling naar de online agenda, waar u zelf uit een beschikbare dag en tijd kunt kiezen.

Kosten van dit onderzoek etc. ziet u in de prijslijst.